Yangiliklar
Energiyani tejash boʻyicha takliflar Prezidentga taqdim etildi
Bu masala 28 yanvar kuni elektr energetikasini rivojlantirish masalalariga bag‘ishlangan yig‘ilishda ko‘tarilib, davlat rahbari tegishli takliflar tayyorlash bo‘yicha topshiriq bergan edi.
O‘zbekistonda energetika infratuzilmasi aholi va iqtisodiyotning o‘sib borayotgan ehtiyojlarini hisobga olgan holda rivojlanmoqda. 2023-yilda 50 milliard kub metr tabiiy gaz va 81 milliard kilovatt-soat elektr energiyasi ishlab chiqarildi. Prognozlarga ko‘ra, 2035-yilga borib elektr energiyasini iste’mol qilish hajmi 1,7 barobar oshadi, bu esa nafaqat ishlab chiqarishni kengaytirish, balki mavjud resurslardan samarali foydalanishni ham talab etadi.
Tahlillar shuni ko‘rsatadiki, mamlakat bir dollar yalpi ichki mahsulot ishlab chiqarish uchun jahondagi o‘rtacha ko‘rsatkichdan 2,5 barobar ko‘p energiya sarflaydi. Shu bilan birga, tarmoqlarda elektr energiyasi yo'qotishlari 14 foizni, tabiiy gaz yo'qotishlari esa 7 foizdan ortiqni tashkil etadi.
Shu munosabat bilan energiya tejashning salohiyatli imkoniyatlari ilmiy jihatdan o‘rganilib, unga yetakchi mutaxassislar jalb etilmoqda. Yetti hududni o‘rganish natijasida yiliga 4,6 milliard kilovatt-soat elektr energiyasi va 1 milliard kub metr tabiiy gazni tejash imkonini beradigan zaxiralar aniqlandi.
Bu maʼlumotlar asosida aniq takliflar tayyorlandi. Shunday qilib, suv xo‘jaligi tizimidagi nasos uskunalarini modernizatsiya qilish elektr energiyasi iste’molini yiliga 1 milliard kilovatt-soatga qisqartiradi. Ijtimoiy muassasalarda qozonxonalarni modernizatsiya qilish va qayta tiklanuvchi energiya manbalaridan foydalanish 2024-yildayoq 5 million kub metr gaz va 15 million kilovatt-soat elektr energiyasini tejash imkonini beradi.
Umuman olganda, joriy yilda tabiiy gaz iste'molini 1,6 milliard kub metrga, elektr energiyasini esa 3,5 milliard kilovatt-soatga kamaytirish rejalashtirilgan. Shu maqsadda har bir korxona va tashkilotga energiya samaradorligi bo‘yicha ilmiy asoslangan tavsiyalar beriladi.
Sanoat korxonalari uchun mahsulot birligiga energiya sarfi me’yorlari joriy etiladi, bu esa xarajatlarni 5–10 foizga kamaytiradi. Ijtimoiy sohada energiya tejovchi uskunalarni o‘rnatish dasturi ham ishlab chiqiladi.
Uy-joy fondining energiya samaradorligini oshirishga alohida e’tibor qaratilmoqda. Ko‘p qavatli uylarni issiqlik izolyatsiyasi chora-tadbirlari kengaytirilib, aholiga quyosh batareyalari va quyosh kollektorlari o‘rnatish uchun imtiyozli kreditlar ajratiladi.
Bundan tashqari, Yaponiya tajribasini hisobga olgan holda energiya tejash asoslari bo‘yicha ta’lim dasturini joriy etish rejalashtirilmoqda.
Prezident sanoatdan tortib, uy-joy qurilishigacha bo‘lgan barcha sohalarda energiya tejashga kompleks yondashish muhimligini ta’kidladi.
Hududlarda energiya yo‘qotilishini kamaytirish, resurslarni o‘g‘irlash va noto‘g‘ri ishlatishning oldini olish, energiya iste’moli samaradorligi ustidan nazoratni yaxshilash bo‘yicha aniq topshiriqlar berildi.
Manba
